خورشید چند بار دور کهکشان راه شیری چرخیده است؟ | حرکات عجیب ستاره ما در طول عمرش

به گزارش همشهری آنلاین و به نقل لایوساینس، از روی زمین، کهکشان راه شیری مانند موجودی جدا از سیاره ما به نظر می‌رسد، اما واقعیت این است که ما در دل این کهکشان در حال حرکت هستیم. به سختی می‌توان متوجه این واقعیت شد که زمین در فضا در حال حرکت است. اما وقتی بدانید زمین در حال انجام دو سفر هم‌زمان است، ماجرا عجیب‌تر هم می‌شود. یک سفر به دور خورشید و دیگری به دور کهکشان راه شیری.

همان‌طور که ماه دور زمین و سیاره ما به دور خورشید می‌چرخد، خورشید نیز در حال چرخش به دور کهکشان راه شیری است، یا به طور دقیق‌تر، در حال چرخش به دور سیاهچاله بسیار پرجرم در مرکز کهکشان. کل کهکشان راه شیری در واقع دائما به دور سیاهچاله مرکز کهکشان می‌چرخد.

دقیقا چند بار منظومه شمسی ما به دور سیاهچاله غول پیکر قلب راه شیری چرخیده است؟ پاسخ آن‌قدرها هم که در ابتدا به نظر می‌رسد، ساده نیست. در مقایسه با مدار سیارات به دور خورشید، مسیر ستاره خانه ما از راه شیری به طور غیرقابل تصوری طولانی‌تر و پایدارتر است و این محاسبه تعداد سفرها به دور مرکز کهکشان را دشوار می‌کند.

استفاده از ریاضیات ساده می‌تواند نشان دهد که در حال حاضر چقدر طول می‌کشد تا منظومه شمسی از کهکشان ما عبور کند، که به نوبه خود می تواند تخمین خوبی از تعداد سفر کیهانی ارائه دهد. اما ارائه پاسخ دقیق‌تر مشکل است.

خورشید و بقیه منظومه شمسی در حال حاضر با سرعتی در حدود ۷۲۰۰۰۰ کیلومتر در ساعت در کهکشان راه شیری حرکت می‌کنند. این سرعت فوق‌العاده‌ای به نظر می‌رسد، اما برخی از ستاره‌های کهکشان راه شیری، که به ستارگان پرسرعت معروف هستند، با سرعت ۸.۲ میلیون کیلومتر بر ساعت کهکشان را طی می‌کنند.

با سرعت فعلی خورشید، حدود ۲۳۰ میلیون سال طول می‌کشد تا این ستاره یک سفر به دور کهکشان راه شیری را به پایان برساند. این طولانی‌تر از زمانی است که دایناسورها روی زمین می‌زیستند و بیش از ۷۵۰ برابر بیشتر از عمر انسان‌ها (هوموساپین‌ها) است.

طبق گفته انجمن سیاره‌ای، خورشید حدود ۴.۶ میلیارد سال سن دارد و زمین حدود ۱۰۰ میلیون سال بعد متولد شده است. یعنی اگر مسیر مداری خورشید برای تمام این مدت ثابت می‌ماند، حدود ۲۰ سفر در کهکشان ما انجام می‌شد. با این حال، مدار خورشید در طول عمر خود ثابت نمانده است. در عوض، این ستاره احتمالا از اولین زمان شکل‌گیری خود، کمی جابه‌جا شده است.

ویکتور دباتیستا، اخترفیزیکدان دانشگاه مرکزی لنکاوی در بریتانیا که متخصص تکامل کهکشانی است، به لایو ساینس گفت: «خورشید احتمالا در جایی که اکنون می‌شناسیم، متولد نشده است. این ستاره احتمالا بسیار نزدیک به مرکز کهکشان راه شیری متولد شده است.»

ما در حال حاضر حدود ۲۶۱۰۰ سال نوری از مرکز کهکشان فاصله داریم. فلزی بودن یا شیمی خورشید ما نشان می‌دهد که خورشید در فاصله حدود ۱۶۳۰۰ سال نوری از هسته کهکشانی متولد شده است. دباتیستا گفت، این حرکت به بیرون خورشید از زمان تولد به نام «مهاجرت شعاعی» شناخته می‌شود.

بیشتر بخوانید:

• سیارات دیگر هم شفق قطبی دارند؟ | نتایج جالب یک مطالعه جدید

زمانی که خورشید متولد شد، دوره مداری آن بسیار کوتاه‌تر بود و احتمالا حدود ۱۲۵ میلیون سال طول کشیده تا ستاره ما یک سفر رفت و برگشت انجام دهد. به گفته دباتسیا با مهاجرت خورشید به بیرون، دوره مداری آن افزایش یافت، اما احتمالا میلیاردها سال طول کشید تا به موقعیت فعلی خود برسد. این بدان معناست که خورشید در واقع بیش از آنچه که تخمین زده شده بود، از راه شیری دور شده است، هرچند دقیقا مشخص نیست که چه مقدار.

مهاجرت شعاعی برای بسیاری از ستاره‌های دیگر نیز اتفاق می‌افتد. بسیاری از ستارگان در جای دیگری متولد شده‌اند و بعد به بیرون رانده شده‌اند. هر چه از مرکز کهکشان راه شیری فاصله بگیریم، درصد ستارگانی که به بیرون مهاجرت کرده‌اند بیشتر می‌شود. اکنون اعتقاد بر این است که خورشید در مداری نسبتا پایدار به دور کهکشان ما قرار دارد، اما این احتمال وجود دارد که حرکت آن به سمت بیرون کهکشان، به طور کامل تمام نشده باشد. به گفته دباتیستا احتمالا خورشید به حرکت خود به بیرون ادامه می‌دهد، با این حال نمی‌توان پیش‌بینی کرد که چقدر.